Borówka amerykańska, znana również jako borówka wysoka, to krzew, który coraz częściej pojawia się w polskich ogrodach ze względu na swoje smaczne owoce o wysokiej wartości odżywczej. Uprawa borówki amerykańskiej wymaga jednak pewnych zabiegów i odpowiedniej pielęgnacji, aby zapewnić jej optymalny wzrost i plonowanie.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej na temat uprawy borówki amerykańskiej, to warto wiedzieć, kiedy najlepiej zacząć sadzenie krzewów, jakie są najlepsze warunki glebowe dla borówek oraz jakie zabiegi pielęgnacyjne przeprowadzać w kolejnych latach.
Borówka amerykańska – właściwości
Opis rośliny
Borówka amerykańska (Vaccinium corymbosum) to krzew o silnie rozgałęzionych pędach, zielonych, eliptycznych i skórzastych liściach. Rośliny mogą osiągać do 2,5m wysokości. Kwiaty o dzwonkowatej kremowobiałej koronie (czasami różowej) zebrane są w grona. Borówka amerykańska kwitnie od kwietnia do maja, zaś owoce dojrzewają od połowy lipca do września, w zależności od odmiany.
Opis owoców
Owoce borówek to niewielkie, lekko spłaszczone jagody barwy ciemnoniebieskiej lub granatowej. Są jędrne, soczyste, zazwyczaj słodkie i bardzo smaczne. Nadają się do bezpośredniego spożycia, na przetwory i do mrożenia. Dość dobrze się przechowują i znoszą transport.
Właściwości odżywcze i zdrowotne
Owoce borówki amerykańskiej są nie tylko doskonałe w smaku ale też posiadają liczne właściwości odżywcze i zdrowotne. Zawierają witaminy (C, A, K) i minerały (mangan, potas, wapń, magnez, fosfor, żelazo), ale przede wszystkim są bogate w przeciwutleniacze – antocyjany i flawonole.
Wpływają dobroczynnie na pracę jelit, obniżają poziom “złego” cholesterolu, a nawet dodatnio wpływają na przemiany hormonalne dokonujące się w naszych organizmach. Owoce borówek znane są także z właściwości przeciwnowotworowych.
Właściwości dietetyczne
Owoce borówki amerykańskiej są mało kaloryczne (100 gram owoców borówki to zaledwie 57 kcal) zatem ich spożywanie nie grozi przytyciem. Mają również niski indeks glikemiczny (55) co czyni je doskonałymi dla diabetyków.
Właściwości odżywcze i zdrowotne borówek amerykańskich
Witaminy i składniki mineralne
Borówki amerykańskie są bogate w wiele witamin i składników mineralnych, takich jak:
- witamina C
- tiamina
- ryboflawina
- niacyna
- witaminy B6, A, E, K
- kwas foliowy
- potas
- fosfor
- wapń
- magnez
- sód
- żelazo
- selenu
Zawartość substancji bioaktywnych
Borówki amerykańskie zawierają również substancje bioaktywne, takie jak:
- polifenole (wykazują działanie antyoksydacyjne, dzięki czemu zapobiegają powstawaniu nowotworów oraz chorób układu krążenia)
- fitoestrogeny (regulują poziom cholesterolu)
- antocyjany (obniżają ciśnienie krwi)
- błonnik i garbniki (poprawiają pracę jelit i ułatwiają usuwanie toksyn z organizmu)
Borówki amerykańskie w Polsce
Produkcja i eksport
W Polsce produkuje się rocznie około 30-40 tysięcy ton borówek amerykańskich, ale około 85% trafia na eksport. Niestety, jagody borówki amerykańskiej należą do jednych z najdroższych owoców na rynku. W polskich sklepach coraz częściej można znaleźć borówki sprowadzane z innych krajów Unii Europejskiej, takich jak Hiszpania, Niemcy i Holandia. Jednak, istnieją obawy co do jakości borówek sprowadzanych z Maroka, Ukrainy i Peru.
Uprawa borówek amerykańskich w Polsce
Borówka amerykańska to gatunek, który dobrze rośnie w Polsce, zwłaszcza w strefie mrozoodporności 5B. Ze względu na wysokie ceny borówek amerykańskich na rynku, warto rozważyć samodzielne uprawę tych owoców w ogrodzie.
Dojrzewanie jagód borówki amerykańskiej
Jagody borówki amerykańskiej dojrzewają nierównomiernie, co oznacza, że z krzewów można zrywać owoce przez długi czas, nawet przez miesiąc.
Stopniowe zrywanie jagód
Dzięki temu, że jagody dojrzewają nierównomiernie, mając krzewy nawet tylko jednej odmiany borówki amerykańskiej, jagody będziemy mogli stopniowo zrywać z krzewów, co pozwala na lepsze wykorzystanie plonów i dłuższy okres spożywania świeżych owoców.
Jak zakwasić glebę pod borówki?
Stosowanie kwaśnego torfu, siarki lub trocin
Jeżeli nasza działka czy ogród są położone na terenach mniej sprzyjających uprawie borówki, warto wiedzieć, że właściwe zakwaszenie gleby pod borówkę można uzyskać stosując kwaśny torf, siarkę lub trociny z roślin iglastych.
Kwaśny torf
Kwaśny torf ogrodniczy należy zmieszać z glebą w stosunku 1:1, do głębokości 30 cm. Następnie, wokół posadzonych roślin, wykłada się trociny, rozłożone liście dębowe lub ściółkę leśną.
Siarka
W przypadku gdy zakwaszamy ziemię siarką, na rok przed sadzeniem krzewów, siarkę rozsiewa się równomiernie na powierzchni gleby i miesza z górną warstwą gleby. Ilość wysiewanej siarki zależy od pH gleby, a także od jej urodzajności. Na gleby piaszczyste dajemy mniejszą dawkę siarki, a na glebach cięższych lub organicznych dawka ta jest większa.
Jeżeli krzewy są już posadzone, zakwaszenia gleby dokonujemy w kilku terminach, dając za każdym razem małe ilości siarki (po 0,5-1,0 kg na 1m² gleby) lub silnie zakwaszający nawóz siarczan amonu.
Trociny
Do właściwego zakwaszenia gleby pod borówkę można także wykorzystać trociny z roślin iglastych.
Specjalne nawozy zakwaszające glebę
Dobrze sprawdzają się specjalne nawozy do borówek zakwaszające glebę.
Użycie zakwaszacza do gleby Podłoże pH-
Możemy też sięgnąć po szybki i sprawdzony sposób na zakwaszenie ziemi pod borówkę, jakim jest zakwaszacz do gleby Podłoże pH-. Jest to nawóz zakwaszający przygotowany specjalnie z myślą o uprawach ogrodowych i bardzo łatwy w zastosowaniu. Rozcieńcza się go w wodzie (100ml zakwaszacza na litr wody) i polewa po ziemi przed sadzeniem borówki. Można też używać pod krzewy już posadzone. Jeden litr roztworu zakwaszacza wystarczy na 1 m² powierzchni i powinno obniżyć odczyn gleby o około -1pH. Wynik może jednak różnić się w zależności od zasobności i struktury ziemi w ogrodzie.
Sadzenie Borówki Amerykańskiej
Wybór wieku krzewów
Przy uprawie borówki amerykańskiej zaleca się sadzenie dwuletnich krzewów, które posiadają dobrze rozwinięty system korzeniowy, co sprzyja ich dobrze przyjęciu i owocowaniu już w następnym roku. Jednoroczne krzewy wymagają szczególnej opieki i owocują dopiero po kolejnych dwóch latach.
Odległość między roślinami
Odległość między roślinami zależy od siły wzrostu krzewów oraz rodzaju gleby. Na plantacjach borówki wysokiej zaleca się sadzenie krzewów w rozstawie 3 metrów pomiędzy rzędami, a w rzędzie – co 1,2 do 2 metrów. Pozwala to na wygodny zbiór i mechaniczną uprawę. W uprawie amatorskiej na działce wystarczą odstępy między rzędami 2,5 metra i 1 metra w rzędzie.
Warunki nasłonecznienia
Aby zapewnić dobre nasłonecznienie borówkowych krzewów, rzędy powinny biec w kierunku północ-południe.
Terminy sadzenia
Krzewy borówki amerykańskiej sadzi się wiosną lub jesienią. Sadzenie wiosną (marzec-kwiecień) jest mniej ryzykowne, gdyż rośliny nie są narażone na przemarznięcie, ale wymaga regularnego podlewania. Sadzenie jesienią (wrzesień-październik) wymaga zabezpieczenia borówki na zimę, aby ochronić korzenie przed mrozem. Można to zrobić, obkładając ziemię wokół roślin ściółką z torfu, trocin lub liści.
Głębokość sadzenia
Zaleca się sadzenie borówek około 5 cm głębiej niż rosły w szkółce. Po posadzeniu krzewy należy podlać.
Zaszczepianie szczepionką mikoryzową
Podczas sadzenia młodych sadzonek borówki amerykańskiej warto zaszczepić specjalną szczepionką mikoryzową dla borówek, która jest doskonała dla wielu roślin kwasolubnych.
Mikoryza – korzystne współżycie roślin i grzybów
Mikoryza to proces, w którym rośliny nawiązują korzystną symbiotyczną relację z grzybami, które bezpośrednio łączą się z korzeniami roślin. Jest to proces, który może mieć korzystny wpływ na uprawę borówki amerykańskiej, zwiększając jej zdolność do przetrwania i wzrostu w trudnych warunkach glebowych.
Zastosowanie mikoryzy do sadzenia borówki amerykańskiej
Zastosowanie mikoryzy do sadzenia borówki amerykańskiej może mieć wiele korzyści. Przede wszystkim, dzięki temu krzewy łatwiej się przyjmują i są bardziej odporne na niedogodne warunki glebowe i okresy suszy. W przypadku, gdy gleba w Twoim ogrodzie nie jest odpowiednio zakwaszona, mikoryza może pomóc borówkom poradzić sobie z takim środowiskiem. W ten sposób ograniczysz ilość zabiegów związanych z nawożeniem i zakwaszaniem gleby pod borówkami.
Zalety mikoryzy dla borówek
Zastosowanie mikoryzy może wpłynąć na poprawę jakości i ilości zbiorów borówek. Grzyby mikoryzowe pobierają z gleby składniki odżywcze, których nie są w stanie zdobyć same rośliny. Dzięki temu, borówki rosną szybciej i są zdrowsze. Mikoryza może również zwiększyć tolerancję borówek na suszę oraz zmniejszyć ryzyko ataku chorób.
Jak stosować mikoryzę?
Aby uzyskać korzyści z mikoryzy, należy zastosować specjalną szczepionkę mikoryzową dla borówek podczas sadzenia krzewów. Szczepionki mikoryzowe są dostępne w postaci granulatu lub proszku i zawierają specyficzne grzyby, które tworzą symbiotyczną relację z korzeniami borówki amerykańskiej. Po rozpuszczeniu w wodzie, szczepionka jest aplikowana do otworów, w których umieszczone zostaną sadzonki.
Pielęgnacja i przycinanie borówki amerykańskiej
Borówka amerykańska wymaga stałej pielęgnacji, aby zapewnić jej zdrowy wzrost i plonowanie. Zaleca się regularne podlewanie oraz nawożenie krzewów, szczególnie w okresie owocowania. Warto również regularnie usuwać chwasty i kontrolować szkodniki, aby zapobiec chorobom roślin.
Przy odpowiedniej pielęgnacji borówka amerykańska może dostarczyć pysznych i wartościowych owoców przez wiele lat.
Cięcie jako podstawowy zabieg pielęgnacyjny
Borówka amerykańska jest rośliną, która wymaga cięcia, aby dać dobre owoce. Krzewy bez cięcia dają słabsze przyrosty z małą ilością pąków kwiatowych, co prowadzi do mniejszego plonu i drobniejszych owoców. Najlepsze owocowanie uzyskujemy, gdy na roślinie znajdują się pędy 2-3 letnie, najwyżej 4-letnie.
Cięcie w pierwsze 3 lata po posadzeniu
W ciągu pierwszych 3 lat po posadzeniu borówki amerykańskiej cięcie ogranicza się do usuwania pędów słabych i chorych. Intensywne cięcie wykonuje się dopiero po 4-tym roku. Usuwa się wówczas wszystkie najstarsze pędy, a w dobrym krzewie powinno być 6-8 pędów głównych. Usuwamy także pędy zasychające, chore, uszkodzone, cienkie i zagęszczające środek krzewu.
Cięcie prześwietlające
Cięcie prześwietlające krzewów borówki wykonujemy na przedwiośniu, przed ruszeniem wegetacji. Można też wykonać cięcie letnie borówki, zaraz po zbiorze owoców, pamiętając jednak, że robimy to przy pogodzie słonecznej i suchej.
Cięcie odmładzające
Cięcie odmładzające borówek wykonujemy po 15 latach uprawy, wtedy gdy krzewy są już zbytnio zagęszczone i plon znacznie spada. Cięcie to wykonujemy na przedwiośniu, wycinając wszystkie pędy tuż przy ziemi. Wiosną wyrastają nowe pędy, z których zostawiamy kilka najmocniejszych.
Prawidłowa pielęgnacja
Prawidłowa pielęgnacja borówki amerykańskiej polega też na regularnym podlewaniu krzewów, starając się przy tym polewać wodę bezpośrednio na ziemię w międzyrzędziach, tak aby nie moczyć krzewów. Ważne jest także ściółkowanie gleby rozdrobnioną i lekko przekompostowaną korą sosnową, co pomoże utrzymać wilgotną glebę i ograniczy wyrastanie chwastów.
Poznaj wszystkie sekrety uprawy borówek!
Jeśli czytasz ten artykuł, zapewne interesuje Cię uprawa borówki amerykańskiej lub szukasz rozwiązania problemów, które się w tej uprawie pojawiają. W tym artykule przedstawimy Ci wiele cennych informacji na temat pielęgnacji borówek, które pozwolą Ci na uzyskanie smacznych i zdrowych owoców.
E-book o uprawie borówki amerykańskiej
Dla osób takich jak Ty przygotowaliśmy specjalnego e-booka poświęconego w całości uprawie borówki amerykańskiej. Ten e-book to:
Proste instrukcje krok po kroku
- Wybór odpowiedniej odmiany
- Przygotowanie gleby i sadzenie krzewów
- Podlewanie i nawożenie
- Pielęgnacja i przycinanie
- Zbiór owoców
Naturalne sposoby na zdrowe borówki
W e-booku przedstawiamy również naturalne, sprytne sposoby na zdrowe borówki, które możesz wykorzystać w swoim ogrodzie.
Praktyczne rady i doświadczenia Autorki
Ponadto e-book zawiera praktyczne rady i doświadczenia Autorki, która podzieliła się swoją wiedzą na temat uprawy borówek.
Pomocne zdjęcia i ilustracje
E-book zawiera także wiele pomocnych zdjęć i ilustracji, które pomogą Ci zrozumieć proces uprawy borówek.
Czytając tego e-booka oszczędzisz czas potrzebny na poszukiwanie rozwiązań różnych problemów z uprawą oraz poznasz sprawdzone sposoby na zdrowe i smaczne borówki z własnego ogrodu. Poznaj sekrety i podpowiedzi doświadczonego hodowcy borówki amerykańskiej!
Źródła informacji odniesienia: https://pl.wikipedia.org/wiki/Bor%C3%B3wka_wysoka
Borówka amerykańska – choroby
Borówka amerykańska jest rośliną, która może być podatna na różne choroby. Oto kilka najczęstszych chorób, które mogą wpływać na borówki amerykańskie:
- Różowa plamistość liści (Phyllosticta spp.) – jest to grzybowa choroba, która powoduje powstawanie różowych plam na liściach. Początkowo plamy są małe i okrągłe, a następnie mogą rozrastać się i łączyć, co prowadzi do zamierania liści.
- Mączniak prawdziwy (Microsphaera vaccinii) – jest to kolejna grzybowa choroba, która charakteryzuje się białym nalotem na liściach, pędach i owocach. Może powodować deformacje liści, osłabienie rośliny i utratę plonów.
- Plamistość owoców (Septoria spp.) – to grzybowa choroba, która objawia się powstawaniem ciemnobrunatnych plam na owocach. Plamy te mogą rozrastać się i prowadzić do zniekształceń oraz zepsucia owoców.
- Trądzikowatość owoców (Vaccinium uliginosum) – to wirusowa choroba, która powoduje powstawanie niewielkich, czerwonobrunatnych plamek na owocach. Może wpływać na jakość i wygląd owoców.
- Mroźna zgnilizna kwiatów (Botrytis cinerea) – jest to grzybowa choroba, która atakuje kwiaty borówki amerykańskiej. Powoduje brunatne plamy i gnicie kwiatów, co może prowadzić do utraty plonów.
Aby chronić borówki amerykańskie przed tymi chorobami, istotne jest utrzymanie odpowiednich warunków uprawy. Należy zapewnić dobre przewietrzanie, unikać zbyt gęstej sadzby roślin, regularnie usuwać obumarłe liście i pędy oraz monitorować rośliny pod kątem ewentualnych objawów chorób. Stosowanie odpowiednich środków ochrony roślin i przestrzeganie zaleceń dotyczących nawożenia i podlewania również może pomóc w zapobieganiu chorobom i utrzymaniu zdrowych i produktywnych borówek amerykańskich.
