Dereń kousa (Cornus kousa) to jeden z najpiękniejszych krzewów ozdobnych, charakteryzujący się efektownymi białymi kwiatami, które kwitną od wiosny do początku lata, oraz kulistymi owocami, które pojawiają się na jesieni.
Dereń kousa – opis i właściwości
Charakterystyka
Dereń kousa (Cornus kousa) to krzew ozdobny z rodziny dereniowatych (Cornaceae), pochodzący z Chin i Japonii. W naturalnym środowisku występuje jako nieregularny krzew lub niewielkie drzewko, o wzniesionych pędach, które z czasem zaczynają się rozpościerać. Liście derenia kousa są duże, eliptyczne i ostro zakończone, zielone latem, a jesienią zmieniają kolor na bordowy, złocisty i czerwony.
Kwiaty
Dereń kousa to jeden z najefektowniej kwitnących krzewów ozdobnych. W maju obsypuje się pięknymi, gwiaździstymi, dużymi kwiatami utrzymującymi się nawet do lipca. Kwiaty otoczone są dużymi przylistkami, które bierzemy za kwiatowe płatki. Przysadki, najpierw zielone, z biegiem czasu zmieniają kolor na biały, kremowy lub różowy.
Owoce
Późnym latem i jesienią w miejscu kwiatów pojawiają się kuliste, egzotycznie wyglądające owoce, przypominające maliny lub liczi chińskie. Są to duże, czerwone, jadalne owoce.
Zastosowanie w ogrodzie
Dereń kousa najlepiej wygląda posadzony jako soliter. Dobrze prezentuje się także na tle iglaków. Obok derenia kousa można posadzić iglaste krzewy o srebrzystej barwie, jak na przykład: jałowiec chiński ‘Stricta’, jałowiec skalny ‘Blue Arrow’, jodła kaukaska ‘Robusta’, jodła górska ‘Argentea’.
Uprawa
Dereń kousa jest stosunkowo łatwy w uprawie i wymaga gleby o odczynie lekko kwaśnym. Wymaga słonecznego stanowiska lub półcienia. By zdrowo rósł i obficie kwitł, należy regularnie go nawozić, podlewać i przycinać. Więcej informacji na temat cięcia derenia kousa znajdziesz w sekcji poniżej.
Rozmnażanie
Dereń kousa można rozmnażać przez nasiona, ale jest to metoda trudniejsza i bardziej czasochłonna. Najprostszym sposobem na rozmnożenie derenia kousa jest przez sadzonki pędowe. Więcej informacji na ten temat znajdziesz w sekcji poniżej.
Odmiany derenia kousa
‘China Girl’Jak szybko rośnie dereń kousa?
Tempo wzrostu dereń kousa
Dereń kousa (Cornus kousa) to wolno rosnący krzew ozdobny. W ciągu pierwszych lat po posadzeniu roślina rośnie umiarkowanie szybko, osiągając od 3 do 5 m wysokości. Ostateczna, maksymalna wysokość derenia kousa to zazwyczaj 7 m. Szerokość korony wynosi do 3 m.
Czynniki wpływające na tempo wzrostu
Tempo wzrostu derenia kousa zależy od wielu czynników, takich jak:
- typ gleby,
- warunki klimatyczne,
- oświetlenie,
- opieka nad rośliną,
- regularne nawożenie i podlewanie.
Jak przyspieszyć wzrost derenia kousa?
W celu przyspieszenia wzrostu derenia kousa, należy zadbać o odpowiednie warunki jego uprawy. Roślina najlepiej rośnie na żyznej, przepuszczalnej glebie, w miejscu nasłonecznionym lub półcienistym. Dereń kousa wymaga regularnego podlewania i nawożenia, zwłaszcza w okresie intensywnego wzrostu. W przypadku potrzeby, można stosować specjalistyczne nawozy przeznaczone dla krzewów ozdobnych. Ważne jest również regularne cięcie derenia kousa, które pozwoli na lepsze rozgałęzienie się rośliny oraz pobudzi ją do intensywniejszego wzrostu.
Dereń kousa – właściwości i zastosowanie
Jadalność derenia kousa
Dereń kousa (Cornus kousa) jest jadalny, ale owoce, mimo że są słodkie, mają niewyrazisty smak, który nie zawsze przypadnie do gustu. Skórka owocu jest również jadalna, ale rzadko jest spożywana z powodu tekstury i gorzkiego smaku. Najczęściej owoce derenia kousa są spożywane na surowo, ale można je również wykorzystać do przygotowania galaretek, dżemów i słodkich wypieków. W Azji owoce te są również wykorzystywane do produkcji wina i soków.
Właściwości lecznicze derenia kousa
Owoce derenia kousa posiadają właściwości lecznicze, zawierają dużo wapnia, witaminy C, flawonoidów i antocyjanów. Mają szerokie zastosowanie w tradycyjnej medycynie chińskiej i są stosowane m.in. do leczenia infekcji oraz oczyszczania wątroby.
Znaczenie dla dzikich zwierząt i ptaków
Oprócz ludzi, również dzikie zwierzęta i ptaki chętnie żywią się owocami derenia kousa.
Podsumowanie
Dereń kousa, oprócz walorów ozdobnych, posiada także wartości odżywcze i lecznicze, co czyni go cennym gatunkiem.
Dereń kousa – odmiany
Dereń kousa (Cornus kousa) jest popularnym gatunkiem krzewu ozdobnego ze względu na swoje piękne kwiaty, owoce i jesienne ubarwienie. Istnieje wiele odmian derenia kousa, które mogą być dobierane do ogrodów o różnej wielkości i stylu.
Dereń kousa ‘Beni Fuji’
Odmiana ‘Beni Fuji’ to niski krzew osiągający do 3-4 m wysokości, charakteryzujący się pięknymi różowoczerwonymi kwiatami o średnicy 5-6 cm. Kwiaty pojawiają się na przełomie czerwca i lipca i utrzymują się do trzech tygodni. Duże, zielone liście jesienią przebarwiają się na złotoczerwony kolor.
Dereń kousa ‘Cappuccino’
Odmiana ‘Cappuccino’ to kopulasty krzew dorastający do 2 m wysokości i 3 m szerokości. Charakteryzuje się obfitym kwitnieniem kremowymi kwiatami z delikatnym, różowym rumieńcem. Liście derenia przebarwiają się z koloru zielonego na głęboką czerwień, a następnie na intensywny brąz.
Dereń kousa ‘China Girl’
Odmiana ‘China Girl’ to wysoki krzew osiągający nawet do 5 m wysokości. Szerokie, zielone liście jesienią zmieniają barwę na pomarańczową i czerwoną. Duże, kremowe kwiaty o średnicy 7 cm utrzymują się nawet do sześciu tygodni. Egzotycznie wyglądające owoce mają kolor malinowy.
Dereń kousa ‘Gold Star’
Odmiana ‘Gold Star’ to wolno rosnący krzew osiągający do 2,5 m wysokości. Podsadki mają zaokrąglony wierzchołek i barwę kremową z różowym rumieńcem. Ozdobny charakter mają także liście, które są dwubarwne: brzeg liścia jest ciemnozielony, a środek żółty. Jesienią liście stają się czerwone z fioletowym marginesem.
Dereń kousa ‘Madame Butterfly’
Odmiana ‘Madame Butterfly’ to często prowadzone w formie niewielkiego drzewka dorastającego do 4-5 m wysokości. Śnieżnobiałe kwiaty na tle ciemnej zieleni liści stanowią elegancką ozdobę ogrodu.
Wybierając odmianę derenia kousa warto zwrócić uwagę
Dereń kousa ‘Milky Way’
Dereń kousa ‘Milky Way’ to odmiana derenia kousa, która dorasta do 4-5 m wysokości i podobnej szerokości. Kwitnie białymi kwiatami w maju i czerwcu, natomiast jesienią liście zmieniają kolor na purpurowy. Idealna odmiana na mniejsze i większe ogrody.
Dereń kousa ‘Satomi’
Dereń kousa ‘Satomi’ to kolejna interesująca odmiana, osiągająca do 3 m wysokości. Wiosną krzew obsypuje się dużymi kwiatami w kolorze różowym, a jesienią miejsce kwiatów zajmują owoce przypominające maliny. Ciemnozielone i błyszczące liście wraz z nadejściem jesieni stają się czerwonofioletowe.
Dereń kousa ‘Schmetterling’
Dereń kousa ‘Schmetterling’ rośnie w formie kopulastego krzewu lub niewielkiego drzewka o dość luźnej koronie. Osiąga 3-4 m wysokości. Ta odmiana derenia kousa wyróżnia się zielonymi liśćmi, które jesienią przebarwiają się na żółto i pomarańczowo. Wiosną pojawiają się duże, gwiaździste kwiaty w kolorze białym.
Te odmiany derenia kousa to wspaniałe rośliny na ogrody, z pewnością będą ozdobą na wiele lat.
Uprawa derenia kousa
Dereń kousa to krzew ozdobny, który nie jest trudny w uprawie, pod warunkiem, że zapewnimy mu odpowiednie stanowisko oraz glebę.
Stanowisko
Dereń kousa najlepiej rośnie na miejscu osłoniętym, słonecznym do półcienistego. Chociaż preferuje jasne stanowiska, należy unikać ostrej ekspozycji na słońce, które może poparzyć delikatne liście.
Gleba
Roślina preferuje świeże, żyzne, próchnicze gleby o dużej pojemności wodnej. Najlepiej rośnie na glebach lekko kwaśnych (6,0-6,5 pH). Na zbyt zasadowych glebach będzie słabo rósł i kwitł, a jego liście staną się wyblakłe i jasne.
Podlewanie i ściółkowanie
Dereń kousa nie jest odporny na suszę, dlatego należy go regularnie podlewać i nie dopuszczać do wysychania podłoża. Młode drzewa są szczególnie wrażliwe, dlatego warto je wyściółkować warstwą dojrzałego kompostu lub kory ogrodowej. Ściółka pomaga zatrzymać wilgoć w glebie, tłumi chwasty i chroni korzenie derenia przed zimnem i przegrzaniem.
Nawożenie
Żeby krzewy obficie kwitły warto wiosną (marzec/kwiecień) nawozić derenia kousa stosując nawozy mineralne wieloskładnikowe.
Zimowanie
Dereń kousa jest gatunkiem mrozoodpornym (zalicza się go do strefy mrozoodporności roślin 6B) i wytrzymuje spadki temperatury do -23°C. Jednak młode egzemplarze warto na zimę ściółkować oraz osłaniać agrowłókniną lub słomianymi matami. Po kilku latach, gdy derenie dobrze się ukorzenią, nie będzie to już potrzebne.
Dereń kousa – cięcie
Dereń kousa to krzew, który rośnie bardzo wolno i słabo się regeneruje, dlatego nie ma potrzeby przycinania go. Cięcie derenia kousa nie wpływa także na jakość kwitnienia. Jednak, jeśli chcemy prowadzić derenia w formie drzewka, możemy wykonać kilka cięć w pierwszych latach uprawy.
Cięcie formujące
Cięcie formujące wykonujemy latem, gdy krzewy przekwitną. Cięcie to pozwoli nadać drzewku odpowiedni kształt oraz wymusi na nim rozgałęzienie się. W pierwszych latach, gdy krzew jest jeszcze młody, wykonujemy cięcie w celu pobudzenia jego wzrostu i utworzenia korony. Cięcie powinno być delikatne, aby nie uszkodzić rośliny.
Cięcie sanitarne
Cięcie sanitarne polega na usuwaniu chorych, uszkodzonych, złamanych lub przesuszonych pędów. Takie cięcie powinno być wykonywane na bieżąco, gdy tylko zauważymy problem. Usuwanie chorych części rośliny pozwoli uniknąć rozprzestrzeniania się chorób i szkodników, co wpłynie na zdrowie całego krzewu. Cięcie sanitarne wykonujemy również latem, gdy roślina przekwitnie.
Rozmnażanie dereń kousa
Rozmnażanie generatywne – z nasion
Dereń kousa może być rozmnażany generatywnie, ale warto pamiętać, że roślina wyhodowana z nasion zakwitnie dopiero po kilku latach od posadzenia.
Rozmnażanie wegetatywne – przez sadzonki pędowe
Sadzonki zdrewniałe
Rozmnażanie derenia kousa przez sadzonki zdrewniałe jest możliwe w październiku. Pobieramy młode, zdrowe pędy i wybieramy sadzonki o długości 15 cm. Następnie sadzonki te umieszczamy w ziemi do ukorzeniania i przenosimy do jasnego, chłodnego pomieszczenia. Wiosną wynosimy rośliny na zewnątrz, dołując je w ciepłym i zacisznym miejscu. Po roku będą gotowe do sadzenia w docelowym miejscu.
Sadzonki zielne
Rozmnażanie derenia kousa przez sadzonki zielne jest możliwe w kwietniu. Ścinamy wierzchołkowe fragmenty nowych przyrostów, które powinny mieć koło 15 cm długości oraz 3-4 liście. Następnie sadzonki te umieszczamy w podłożu do ukorzeniania i ustawiamy w ciepłym, jasnym miejscu. Rośliny szybko się ukorzeniają i już po roku można je sadzić w ogrodzie.
Sadzenie dereń kousa
Ukorzeniony dereń kousa powinien być sadzony wiosną, po 15 maja, gdy minie ryzyko wystąpienia przymrozków. Dopuszczalne jest także sadzenie derenia kousa jesienią, ale wtedy konieczne jest odpowiednie zabezpieczenie roślin przed mrozem.
Cięcie derenia kousa
Nie ma potrzeby przycinania derenia kousa, ponieważ krzewy rosną bardzo wolno i słabo się regenerują. Cięcie derenia kousa nie wpływa także na jakość kwitnienia. Jeżeli chcemy prowadzić derenia w formie drzewka przez pierwsze lata, możemy ciąć dolne pędy oraz lekko kształtować górę. Ewentualne cięcie formujące oraz sanitarne wykonujemy latem, gdy krzewy przekwitną.
